Måling av forsking og innovasjon i helseføretaka og kompetansesentra utanfor spesialisthelsetenesta

Måling av forskings- og innovasjonsaktivitet

Helse- og omsorgsdepartementet innførte i 2003 registrering av forskingsresultat i helseføretaka basert på publiseringsanalyse.

Formålet med eit system for registrering av forskingsresultat er behovet for å kunne dokumentere forskingsaktiviteten i helseføretaka og som grunnlag for fordeling av det statlege øyremerkte tilskotet til forsking i dei regionale helseføretaka (jf. kap. 732, post 78 Forsking og nasjonale kompetansetenester).

Den resultatbaserte delen av tilskotet utgjer 70 pst. av det øyremerkte tilskotet og blir fordelt etter utrekning av eit flytande gjennomsnitt av dei siste tre års forskingsresultat, basert på forskingsresultat aggregert på RHF-nivå.

• Resultata for måling av forskningsaktiviteten i 2024

Måle- og finansieringssystemet skal fungere som eit insentiv for å nå overordna mål for forsking i helseføretaka, som auka produktivitet og kvalitet på forskinga, auka nasjonalt og internasjonalt forskingssamarbeid, auka ekstern finansiering av forskinga, fleire doktorgrader og kliniske behandlingsstudium i sjukehusa.

Indikator for kliniske behandlingsstudium (KBS) blei inkludert i målinga frå og med statsbudsjettet for 2021 og gjort teljande for korleis det resultatbaserte tilskotet til forsking i helseføretaka blir fordelt.

Formålet er å halde oversikt over talet på kliniske behandlingsstudium og talet på nye pasientar som inngår. Denne informasjonen er nyttig som grunnlag for styring, prioritering og tilrettelegging av eit godt tilbod om pasientdeltaking i kliniske behandlingsstudium. Dataene frå målinga blir brukt til å følge med på realiseringa av regjeringa sine målsettingar i nasjonal handlingsplan for kliniske studium. Indikatoren er basert på ein rapport frå ei nasjonal arbeidsgruppe frå 2018. I 2023 blei det publisert ein rapporteringsinstruks for KBS-indikatoren for ytterlegare presisering av KBS-definisjonen, samt tydeleggjering av kva studium og pasientar som skal inngå i teljinga.

• Instruks for rapportering på indikator for kliniske behandlingsstudium (PDF)

Rapporteringa av bidrag til kliniske behandlingsstudium er gjennomført som eit samarbeid mellom Sikt – Kunnskapssektorens tenesteleverandør (som tidlegare var ein del av Direktoratet for IKT og fellestenester i høgare utdanning og forsking (UNIT)) og dei regionale helseføretaka, representert ved nasjonal koordinator for Forskningsstøtte, Oslo universitetssjukehus HF.

• Nærare beskriving av indikatoren

Resultata frå utrekningane blir vidare brukt i styring og planlegging av forskingsverksemda, både på helseføretaksnivå og i helseregionane.

Målesystemet er basert på helseføretaka si rapportering av forskingsresultat. Systemet nyttar fleire indikatorar for måling av forskingsresultat i helseføretaka:

(i) produksjon av vitskaplege artiklar

(ii) avlagde doktorgrader

(iii) utteljing for tildeling av ekstern finansiering frå høvesvis EU og Norges forskingsråd

(iv) indikator for kliniske behandlingsstudium

I 2022 gjennomførte Helse- og omsorgsdepartementet (HOD) ei omlegging av forskingsfinansieringa av 21 forskings- og kompetansesenter utanfor spesialisthelsetenesta. Endringa bestod i ei omfordeling av ein liten del av grunntilskotet til sentra basert på forskingsresultat.

Tre indikatorar, tilsvarande dei som blir brukt i forskingsmåling i helseføretaka, blir lagt til grunn. Dei tre valde indikatorane er (i) produksjon av vitskaplege publikasjonar (artiklar, bokkapittel og monografiar) vektlagt for kvalitet og internasjonalt samforfattarskap, (ii) avlagde doktorgrader og (iii) utteljing for tildeling av ekstern finansiering frå Norges forskingsråd. Dette betyr at kompetansesentra ikkje blir målt på to indikatorar som inngår i tilsvarande måling i helseføretaka: ekstern finansiering frå EU, samt indikatoren for kliniske behandlingsstudium (KBS).

Nærare om dei ulike indikatorane: vitskaplege publikasjonar

Helse- og omsorgsdepartementet sitt målesystem for forskingspublikasjonar er basert på ei nivåinndeling av vitskaplege kanalar (tidsskrift eller forlag) ut frå ei vurdering av kvaliteten på desse. Formålet med ei kvalitetsinndeling er å stimulere til høg kvalitet ved publisering av vitskaplege artiklar.

Nivå 2: Leiande tidsskrift som utgir omtrent 20 prosent av publikasjonane. Vekt 3.

Nivå 1: Alle andre tidsskrift som inngår i målesystemet. Vekt 1.

Oversikt over publiseringskanalar finst på Norsk publiseringsindikator (kanalregister.hkdir.no) hos Direktoratet for høgare utdanning og kompetanse. Alle kanalar som her har oppgitt eit nivå (1 eller 2) er godkjende i departementet sitt målesystem.

Nivåinndelinga blir ajourført årleg av publiseringsutvalet i Universitets- og høgskulerådet (uhr.no) i samarbeid med dei nasjonale fagråda for blant andre helsefag, helsevitenskap og medisinske disiplinar. Helsesektoren er representert i publiseringsutvalet ved ein representant frå dei regionale helseføretaka, Helse- og omsorgsdepartementet har observatørstatus.

Vitskaplege originalartiklar, oversiktsartiklar (reviews), monografiar og antologiar inngår i målinga. I tillegg gir konferanseartiklar (proceedings paper) utteljing når desse er publiserte i tidsskrifta som inngår i målesystemet. Denne avgrensinga var enkel i tidlegare år då berre artiklar registrert i Web of Science inngjekk i målinga (der kvar artikkel er tydeleg klassifisert som hhv. originalartikkel, review, editorial, letter, osv.). No inngår det i målinga ei rekke tidsskrift som ikkje har ei like eintydig klassifisering av sine artiklar.

Sjølv om ein publiseringskanal er godkjend, kan ein ikkje rapportere alle publikasjonar frå desse kanalane. Publikasjonen må ha resultat som ikkje er publisert tidlegare og som er nye for forskinga, ikkje berre for lesaren, og den må vere i eit format som er vitskapleg etter standardane til vedkommande fag og som gjer resultata etterprøvbare eller anvendelege i ny forsking. Dette inneber at:

• I vitskaplege tidsskrift eller seriar rapporterer ein kun originalartiklar eller vitskaplege oversiktsartiklar, ikkje anna stoff, til dømes leiarar, kommentarar eller debatt.
• I fag- og profesjonstidsskrift rapporterer ein kun artiklar i tidsskriftet si vitskaplege seksjon. Dersom tidsskriftet er utan vitskapleg seksjon, skal den enkelte artikkel eksplisitt ha gjennomgått fagfellevurdering og krava til vitskapleg innhald må uansett vere innfridd.
• I vitskaplege antologiar må kvar artikkel ein rapporterer innfri krava til vitskapleg innhald. I vitskaplege monografiar gjeld krava om vitskapleg innhald for boka som heilskap. I tillegg må forlaget eller den vitskaplege utgjevaren ha sørgt for ekstern fagfellevurdering.

Helseføretaka si registrering og kvalitetssikring i Cristin-systemet

Data blir importert til Cristin frå ulike databasar av Sikt, som leverer Cristin-systemet. Import inneber knytting av forfattarar til personar i Cristin-systemet og knytting av adresser brukt på publikasjonen til relevante einingar i Cristin-systemet. Ein må manuelt registrere manglande postar i Cristin i systemet ved den enkelte institusjon. 

Institusjonane har ansvar for å gjennomføre kvalitetssikring av publikasjonsdata. Institusjonane må lage interne rutinar for kvalitetssikring og godkjenning av sine postar. Store institusjonar har vanlegvis ein institusjonell superbrukar og nokre einingsansvarlege som samarbeider om registrering av postar direkte med forskingsmiljøa. Mindre institusjonar vil arbeide med NVI-rapporteringa på institusjonelt superbrukar-nivå.

I samband med rapporteringa gir Sikt rettleiing og opplæring til institusjonane, med vekt på kva ein kan rapportere som vitskapleg publikasjon. Sikt vil også påpeike eventuelle feil og avvik som blir oppdaga før rapporteringsfristen.

• Registrere og godkjenne ein publikasjon i Cristin-systemet (cristin.no)
• Cristin sin rapporteringsinstruks (cristin.no)

Utrekning av poeng for vitskaplege publikasjonar

Ved utrekning av poeng skal forfattarandelane vektast (multipliserast) med ein fagleg fastsett talstorleik. Kombinasjonane av publikasjonsform og kvalitetsnivå dannar kategoriar som gir utgangspunkt for vekting.

Vektene som blir brukt i finansieringssystemet er slik:

Kategori	Nivå 1	Nivå 2
Monografi (ISBN/ISSN)	5	8
Artikkel i antologi (ISBN)	0,7	1
Artikkel i periodika og seriar	1	3

Utteljing for internasjonalt samarbeid

Det blir gitt ekstra utteljing for samarbeid. Institusjonen sine poeng blir multiplisert med ein faktor på 1,3 for internasjonalt samforfattarskap.

Utrekning av publikasjonspoeng

I statsbudsjettet for 2016 blei det varsla ei endring i utrekning av publiseringspoeng, jf. kap. 732, post 78: «Det vil bli gjennomført justeringer i hvordan publiseringspoeng blir beregnet fra 2017, i tråd med tilrådning fra Det nasjonale publiseringsutvalget under Universitets- og høyskolerådet. Justeringene koordineres med universitets- og høyskolesektoren og instituttsektoren.»

Løysinga er knytt til utrekninga av institusjonane sine forfattarandelar i publikasjonar som meir enn éin institusjon medverkar til. I slike tilfelle har publiseringspoenget hittil blitt multiplisert med ein brøk som tilsvarar summen av institusjonen sine forfattarandelar dividert på totalt antal forfattarandelar i publikasjonen. Heretter skal institusjonen sine publiseringspoeng multipliserast med kvadratrota av same brøk. Denne løysinga dempar verknaden av brøkdelinga, men institusjonane må framleis dele utteljinga mellom seg.

Av omsyn til publikasjonar der éin forfattar krediterer meir enn éin institusjon, blir forfattarandel framleis definert som kvar unik kombinasjon av forfattar og institusjon i publikasjonen. Som døme vil ein publikasjon med to forfattarar, der den eine krediterer to institusjonar, ha tre forfattarandelar. For ein publikasjon med tilknyting til meir enn éin institusjon blir publiseringspoeng utrekna slik:

1. Berekn totalt antal forfattarandelar i publikasjonen. Ein forfattarandel er kvar unik kombinasjon av forfattar og institusjon i publikasjonen.
2. Berekn kor mange forfattarandelar institusjonen har, og divider på totalt antal forfattarandelar.
3. Berekn kvadratrota av talet (brøken) i punkt 2.
4. Multipliser med poeng for nivå og publikasjonsform.
5. Multipliser med 1,3 dersom publikasjonen har tilknyting til utanlandske institusjonar.

Nærare om dei ulike indikatorane: doktorgrader

Den andre poenggivande komponenten i målesystemet er doktorgrader. Ein doktorgrad gir 3 poeng. Mens tidsskriftartiklane er basert på overføring av data frå bibliografiske datakjelder og helseføretaka si eigenrapportering av publikasjonar i Cristin, er målinga av doktorgradspoeng basert på innrapportering av avlagde doktorgrader (frå føregåande år) frå helseføretaka til NIFU. Ved NIFU blir det gjort ei individuell vurdering av om kvar enkelt innrapportert doktorgrad tilfredsstiller Helse- og omsorgsdepartementet sine retningslinjer (sjå under) for kva som blir godkjent i målesystemet.

Doktorgrader som skal rapporterast i 2025, er dei som er tildelt i 2024 (dato for disputas). Kriteriet for at ein doktorgrad kan rapporterast, er at 50 prosent eller meir av kandidaten sitt doktorgradsarbeid er utført ved eller finansiert av institusjonen. Normalt vil arbeidsforhold og finansiering framgå av rettleiingskontrakten. Arbeidet med doktorgraden kan vere både internt og eksternt finansiert. Den kan også vere avlagt ved eit utanlandsk universitet.

Det er kandidaten sin (ikkje rettleiaren sin) arbeidsstad og arbeidsinnsats som er kriteriet for doktorgraden sin tilknyting til institusjonen. Det skal ikkje få utteljing i tilfelle der ein tilsett ved eit helseføretak gjennomfører eit doktorgradsprosjekt med ekstern finansiering (til dømes frå Norges forskingsråd) ved til dømes eit universitet/høgskule, og der prosjektet blir gjennomført utan tilknyting til helseføretaket.

Det er også kandidaten sitt prosjekt, og ikkje det overordna prosjektet (til dømes ei multisenterstudie) som er poenggivande. Det siste betyr at eit helseføretak som koordinerer ei multisenterstudie ikkje får utteljing for eit doktorgradsprosjekt som blir gjennomført i eit anna helseføretak. Kriteriet inneber at ein og same doktorgrad ikkje kan bli rapportert av to eller fleire institusjonar som inngår i målinga. Det er imidlertid to unntak:

1) der doktorgraden har involvert (tilnærma) likeverdig samarbeid mellom to helseføretak, kan ein dele poenga likt (50-50)

2) der doktorgraden har involvert samarbeid mellom to helseføretak, men der det eine helseføretaket har bidratt vesentleg meir, samtidig som bidraget frå det andre helseføretaket har vore avgjerande for at doktorgraden har blitt ferdigstilt, blir det opna for at poenga kan bli delt 75-25.

Det blir ikkje gitt adgang til at to helseføretak som begge har hatt eit visst bidrag til ein doktorgrad, til dømes 25 og 25 prosent, til saman påberoper seg at om lag 50 prosent av doktorgraden er gjennomført i helseføretak, og at dei to helseføretaka dermed kvar har krav på 50 prosent av doktorgraden ettersom «50 prosent eller meir av kandidaten sitt doktorgradsarbeid er utført» ved (eit) helseføretak. Utgangspunktet for at ein i det heile tatt skal få poeng, er at eitt helseføretak står bak minst 50 prosent av doktorgraden. 

Fordelingsnøkkelen 75-25 inneber ikkje at eit helseføretak som har hatt til dømes medforfattarar på nokre av artiklane/birettleiar osb., kan påberope seg ein del av arbeidet (til dømes 10 prosent) og dermed krevje 25 prosent av poenga. Det blir opna for ei 75-25-fordeling fordi det i dei seinare år har vore tilfelle der ei (skjønnsmessig) 60-40- eller 70-30-fordeling av innsats har medført at kun eitt helseføretak har fått doktorgradspoeng i samsvar med ei streng tolking av reglementet.

For å unngå at eit helseføretak bidrar betydeleg i eit doktorgradsprosjekt, men som ikkje kan bli rekna som likeverdig med ein annan institusjon, ikkje får noko utteljing, blir det derfor opna for ei premiering av også ein innsats som er betydeleg – men ikkje likeverdig. Helseføretaka blir oppfordra til å avklare fordeling av poeng for ein doktorgrad før den blir avlagt. I tilfelle med usemje om dette er det NIFU som foreslår endeleg fordeling av poeng overfor departementet basert på innhenta opplysningar frå involverte helseføretak.

Nærare om indikatorane: kliniske behandlingsstudium

Frå og med 2020 inngår kliniske behandlingsstudium (KBS) frå 2019 i rapporteringa. Ved utvikling av KBS-indikatoren er merksemd retta mot pasienten sine moglege fordelar av deltaking i KBS, spesielt moglegheita for raskare tilgang til ny og potensielt nyttig behandling.

KBS-indikatoren skal ikkje måle kor ressurskrevjande studia er, men har som overordna mål at behandlinga/rehabiliteringa skal kunne komme pasienten til gode i form av forbetra helsetilstand. Studieprotokollen skal beskrive korleis deltakinga kan endre pasientforløpet og kva kliniske endepunkt som måler effekten av denne endringa.

Telling av pasientar

Det er berre pasientar som mottar helsehjelp i norsk spesialisthelseteneste som ein skal telje som studiedeltakarar. I randomiserte, kontrollerte KBS blir pasientar inkludert i alle studiearmar talt med. I ikkje-randomiserte KBS blir berre pasientar som mottar den aktuelle intervensjonen talt med.

Studiar innanfor diagnostikk og rehabilitering kan inngå i rapporteringa dersom diagnostikken eller rehabiliteringa direkte påverkar pasientforløpet til forskingsdeltakarane og effekten blir målt med kliniske endepunkt. I KBS der kontrollpasientar blir henta frå register eller historiske kontrollar, skal kontrollpasientane ikkje bli talt med.

Pasientar i retrospektive registerstudium, kontrollar frå befolkningsundersøkingar, historiske kontrollar, pårørande og friske frivillige, eller deltakarar i screeningprogram skal heller ikkje bli talt med.

Observasjonsstudium, befolkningsstudium og analysar av data frå forskings- og kvalitetsregister inngår ikkje. Det gjer heller ikkje helsetenesteforsking.

Indikatoren består av to teljande faktorar: i) faktor for oppstart av ein studie og koordineringsansvar og ii) faktor for antal pasientar.

Miljøet som tar initiativ til og/eller koordinerer ein studie har eit betydeleg arbeid og påtar seg ei viktig oppgåve. Helseføretaket som har koordineringsansvaret for ein studie, får derfor større utteljing enn øvrige helseføretak.

Det er ei politisk målsetning å auke omfanget av regionale og nasjonale kliniske multisenterstudium. Nasjonale kliniske multisenterstudium gir pasientar over heile landet moglegheit til å delta. Slike studium bidrar også til auka samarbeid og styrking av kompetanse, ressursar og infrastruktur og betrar grunnlaget for å gi sikre data av god kvalitet. Kliniske multisenterstudium medfører mykje arbeid og kan vere kostbare å gjennomføre for helseføretaka, spesielt i dei tilfella der legemiddelkostnadene blir betalte av det offentlege.

Faktor for antal pasientar

For antal pasientar tar ein logaritmen av antal nye pasientar per år i den typen studium registreringa omfattar (antal nyrekrutterte pasientar til studien som mottar helsehjelp i norsk spesialisthelseteneste) og som inngjekk i studien føregåande kalenderår (innan 31. desember). For studium der éin pasient er inkludert, blir det skjønnsmessig gitt ein verdi på 0,2 ettersom logaritmen av 1 er lik 0.

Kvar enkelt pasient blir berre talt éin gong per studie, uavhengig av kor lenge studien varar og antal helseføretak som deltar. Dersom fleire intervensjonar førekjem i éin studie (under eitt prosjektnummer), lokalisert ved ulike helseføretak, blir utteljing delt på dei aktuelle helseføretaka (avklart innan studien). Éin pasient kan også delta i meir enn éin studie i løpet av eitt år og blir då talt ved inklusjon i kvar enkelt studie.

Nasjonal prosjektleiar er den personen som står oppført som den nasjonale prosjektleiaren for studien i REK sin saksportal eller som er ansvarleg for norsk innmelding i Clinical Trials Information System (CTIS), og denne har ansvar for å rapportere.

For multisenterstudium er nasjonal prosjektleiar ansvarleg for å innhente og rapportere nøyaktige tal for kvart av dei deltakande helseføretaka, gitt at desse høyrer til norsk spesialisthelseteneste. Det er helseføretaket der pasientane mottar intervensjonen, som får utteljing. I etterkant av rapporteringa vil helseføretaka få innsyn i kva som er rapportert for det respektive helseføretaket, samt få moglegheit til å kvalitetssikre dei innrapporterte dataene.

Ein nasjonal komité er etablert av Helse- og omsorgsdepartementet i samråd med dei regionale helseføretaka og består av representantar frå helseføretak og nasjonale kompetansemiljø, høvesvis Oslo universitetssjukehus HF og Stavanger universitetssjukehus HF, Sikt og NIFU.

Der det er tvil om ein studie skal inngå i KBS-rapporteringa, vil studien bli forelagt den oppnemnde komiteen. I dei tilfella der komiteen avviser studium som KBS, og der studieansvarleg er ueinig i komiteen si vurdering, blir studien tatt med for ei ny vurdering i ein utvida komité, som består av eksisterande komité samt regionale koordinatorar. Den utvida komiteen gjer endeleg vedtak basert på dei føreliggande retningslinjene. Vedtaket er endeleg og kan ikkje bli anka. Komitévedtak blir fatta ved vanleg fleirtal. 

Til forskjell frå poeng for publikasjonar, doktorgrader og ekstern finansiering, blir ikkje KBS-poenga summert saman med øvrige poeng. Departementet har bestemt at 15 prosent av det resultatbaserte tilskotet til dei regionale helseføretaka skal vere basert på KBS-poeng, mens dei resterande 85 prosenta skal bli fordelt basert på dei regionale helseføretaka sin poengsum av dei tradisjonelle forskingsindikatorane.

Dette inneber at ein ikkje direkte kan samanlikne KBS-poeng med øvrige forskingspoeng. Dei to poengsystema blir heldt separat i målesystemet for forsking, og er styrande for høvesvis 15 og 85 prosent av dei regionale helseføretaka sine endelege prosentfordelingar av poeng. I praksis betyr dette at den prosentvise fordelinga på RHF-nivå av forskingspoeng (gjennomsnitt for tre siste år) skal multipliserast med 0,85, mens den prosentvise fordelinga av KBS-poeng på RHF-nivå (gjennomsnitt for tre siste år) skal multipliserast med 0,15. Desse to delsummane blir så summerte, og dannar grunnlag for det resultatbaserte tilskotet til dei regionale helseføretaka.

Måling av innovasjon

Innovasjon er ikkje ei lovpålagt oppgåve for helseføretaka slik forsking er. Helse- og omsorgsdepartementet har over tid stilt ulike krav og føringar om innovasjon i oppdragsdokumenta til dei regionale helseføretaka. Det er sidan 2011 utvikla ulike modellar og indikatorsett for dokumentasjon og måling av innovasjonsaktivitet i helseføretaka.

I 2023 blei det nedsett ei nasjonal arbeidsgruppe for å vurdere justeringar i nasjonal indikator for innovasjon. Arbeidsgruppa blei leia av Helse- og omsorgsdepartementet og har bestått av deltakarar frå dei regionale helseføretaka, helseføretaka, NIFU og Forskningsrådet.

Formålet med måling av innovasjonsaktivitet ved bruk av ein eigen indikator er å auke synlegheita av å skaffe oversikt over aktiviteten, samt å fremje kvalitet og ønska utvikling av innovasjonsaktivitet i helseføretaka og private, ideelle sjukehus.

Arbeidsgruppa har foreslått ein modell som består av tre delindikatorar:

i) tildeling av midlar frå regionale, nasjonale og internasjonale konkurransearenaer
ii) antal lokale innovasjonsprosjekt
iii) antal kommersielle innovasjonsløp.

Fleire datakjelder med objektive krav til kvalitet og nytte bidrar til å styrke indikatoren. Ein tredelt innovasjonsindikator vil ha fellestrekk med forskingsindikatoren.

• Ny modell for måling av innovasjonsaktivitet. Rapport frå nasjonal arbeidsgruppe (PDF)

Det vil bli gjennomført ei prøverapportering av indikatoren i 2025, jf. oppdragsdokument til de regionale helseføretaka. I prøverapporteringa vil det bli tatt utgangspunkt i delindikator i) og delindikator iii). For å bidra til at data blir samla inn på ein strukturert og einsarta måte, blir det utarbeidd ein rapporteringsinstruks som skal brukast i gjennomføringa av prøverapporteringa.

Den årlege helseføretaksmålinga av forsking

For kvart helseføretak blir publikasjonspoenga, poeng for doktorgrader og poeng for tildeling av ekstern finansiering summert.

Deretter blir dei totale forskingspoenga aggregert på det regionale helseføretaksnivået. Etter innføring av indikator for kliniske behandlingsstudium (KBS) blir desse poenga vektlagt til 85 prosent av totalt antal forskingspoeng. Dei resterande 15 prosenta utgjer KBS-poeng.

I Helse- og omsorgsdepartementet si fordeling av det resultatbaserte tilskotet på 70 prosent til forsking til dei regionale helseføretaka (kapittel 732, post 78), blir eit glidande gjennomsnitt av dei siste 3 år brukt. I budsjettet for 2026 vil det dermed vere dei regionale helseføretaka sin gjennomsnittlege poengsum for perioden 2022–2024 som blir lagt til grunn.

Resultat frå helsemålinga for 2024

Publikasjonspoeng og doktorgrader

Det blei registrert 4 731 vitskaplege publikasjonar (artiklar, bokkapittel og monografiar) frå helseføretaka i 2024 (av totalt 28 701 publikasjonar i universitets-, høgskule-, institutt- og helsesektoren). Det tyder at helseføretaka var involverte i 16,5 % av alle publikasjonar (mot 15,8 % i fjor).

Av totalt 39 263 publiseringspoeng i universitets-, høgskule-, institutt- og helsesektoren, stod helseføretaka for 4 546, dvs. 11,6 prosent, mot 11,7 prosent i fjor. I 2024 blei det rapportert inn 319 avlagde doktorgrader, som er ein sterk vekst frå 2023 (og svært høgt samanlikna med åra 2021–2023), då det var 280 doktorgradar.

Også talet på vitskaplege artiklar har auka samanlikna med 2023 (opp tre prosent samanlikna med 2023), men målt i publiseringspoeng frå vitskaplege artiklar, antologiar og monografiar, er det en nedgang frå 4 880 publiseringspoeng i 2023 og 4 546 poeng i 2022.

Merk at i tabell 1 omfattar publiseringspoeng også poeng for avlagde doktorgrader. Også ein slik måte å definere publiseringspoeng på, gir ein reduksjon på over to prosent samanlikna med året før.

Tabell 1: Publikasjonar, doktorgrader, ekstern finansiering og forskingspoeng 2024*

Forskningsmålingen 2024	Publikasjoner	Doktorgrader	Publiserings- og dr.grad. poeng	Finansierings-poeng	Forsknings-poeng*	KBS Poeng
Oslo Universitetssykehus HF	2337	88,25	1981,06	1149,74	3130,80	289,39
Vestre Viken HF	167	4,5	100,56	11,52	112,08	59,02
Sørlandet Sykehus HF	169	12	125,86	2,29	128,14	20,01
Sykehuset i Vestfold HF	153	3,25	93,54	3,66	97,20	34,65
Sykehuset i Telemark HF	61	0,5	37,12	1,74	38,86	9,05
Betanien Hospital (Telemark)	3	0	1,95	0,00	1,95	2,22
Modum Bad	18	4	26,25	0,00	26,25	2,32
Akershus Universitetssykehus HF	421	18	309,93	49,49	359,41	72,68
Sykehuset Innlandet HF	186	8	140,53	8,90	149,43	22,71
Sunnaas Sykehus HF	59	3,25	39,22	0,00	39,22	10,26
Sykehuset Østfold HF	125	7	85,75	0,47	86,22	36,56
Diakonhjemmet Sykehus HF	221	11	187,25	22,29	209,54	29,75
Lovisenberg Diakonale Sykehus	126	5	100,22	2,17	102,40	12,19
Martina Hansens Hospital	14	0	9,06	0,00	9,06	9,17
Revmatismesykehuset AS	5	1	4,36	0,00	4,36	0,70
Frambu Senter for sjeldne funksjonshemninger	22	0	13,69	0,11	13,80	0,00
Lovisenberg Rehabilitering	0	0	0,00	0,00	0,00	0,00
Sykehusapotekene i Sør-Øst RHF	7	0	2,63	0,00	2,63	0,00
Rehabiliteringssenteret AiR	1	0	0,75	0,00	0,75	0,00
Beitostølen Helsesportsenter	1	1	3,27	0,41	3,68	0,00
Stiftelsen CatoSenteret	1	0	0,28	0,00	0,28	0,00
Tyrilistiftelsen	0	0	0,00	0,00	0,00	0,00
Skjelfoss Psykiatriske Senter	0	0	0,00	0,00	0,00	0,00
Unicare	9	0	5,64	0,51	6,15	1,45
N.K.S. Østbytunet behandlingssenter AS	1	0	0,92	0,00	0,92	0,00
Stiftelsen Manifestsenteret	0	0	2,52	0,00	2,52	0,00
Helse Stavanger HF	358	16	259,60	50,74	310,33	57,00
Helse Fonna HF	55	1	29,53	0,13	29,66	6,29
Helse Bergen HF	878	44,25	728,01	101,29	829,30	119,43
Helse Førde HF	55	3	40,83	0,25	41,08	5,02
Bjørkeli Voss Psykiatriske senter	1	0	0,35	0,00	0,35	0,00
Haraldsplass Diakonale Sykehus	50	2	37,99	38,60	76,59	6,53
Haugesund Sanitetsforenings Revmatismesykehus	5	0	1,86	0,00	1,86	4,21
Hospitalet Betanien (Hordaland)	2	1	4,19	0,00	4,19	0,00
NKS Jæren Distriktspsykiatriske senter AS	0	0	0,00	0,00	0,00	0,00
NKS Olaviken Alderspsykiatriske Sykehus AS	4	0	2,72	0,26	2,99	3,10
Solli Distriktspsykiatriske senter	2	0	0,93	0,00	0,93	3,00
Helse Vest IKT	5	0	5,31	0,00	5,31	0,00
Helse Vest RHF	0	0	0,00	0,00	0,00	0,00
Sjukehusapoteka Vest HF	0	0	0,00	0,00	0,00	0,00
Helse Møre og Romsdal HF	115	5	71,43	0,00	71,43	28,53
Helse Nord-Trøndelag HF	135	5,5	90,09	0,00	90,09	3,08
St Olavs Hospital HF	690	51	581,71	48,25	629,96	93,65
Sykehusapotekene i Midt-Norge HF	3	0	1,12	0,00	1,12	0,00
Senter for klinisk dokumentasjon og evaluering (SKDE)	9	0	5,28	0,00	5,28	0,00
Helse Nord RHF	0	0	0,00	0,00	0,00	0,00
Helse Finnmark HF	13	1,75	11,55	0,00	11,55	2,41
Universitetssykehuset Nord-Norge HF	371	16	265,99	125,26	391,25	50,57
Nordlandssykehuset HF	99	4,75	74,33	0,94	75,27	14,34
Helgelandssykehuset HF	15	0	10,68	0,00	10,68	3,86
Valnesfjord Helsesportssenter	1	0	0,26	0,00	0,26	0,00
Sykehusapoteket Nord HF	6	1	7,08	0,00	7,08	0,00
Helse Sør-Øst RHF	3144	166,75	3272,34	1253,30	4525,63	612,12
Helse Vest RHF	1221	67,25	1111,32	191,27	1302,59	204,57
Helse Midt-Norge RHF	825	61,5	744,34	48,25	792,59	125,26
Helse Nord RHF	480	23,5	375,16	126,20	501,36	71,20
SUM	4731	319	5503,16	1619,01	7122,17	1013,15

*Summen av publiseringspoeng og finansieringspoeng.

I 2024 var det ein vekst i alle indikatorar samanlikna med 2023. Talet på vitskaplege artiklar steig med 2,9 prosent, talet på doktorgradar med 13,9 prosent, og poeng for ekstern finansiering med 23,4 prosent. 2024 var eit rekordår for helseføretaka si tildeling av midlar frå EU og Noregs forskingsråd. Det var særleg i Helse Midt-Norge RHF, Helse Nord RHF og Helse Sør-Øst RHF at det var ein kraftig vekst i tildelte eksterne midlar. Oslo universitetssjukehus HF er framleis den desidert største mottakaren av midlar, med 71 prosent av finansieringspoenga (opp 3 prosentpoeng frå målinga i fjor).

Forskingskvalitet målt gjennom internasjonalt medforfattarskap og publisering i leiande tidsskrift

Det er viktig å oppretthalde og styrke forskingsaktiviteten i helseføretaka, samt stimulere til internasjonalt samarbeid og publikasjonar i leiande tidsskrift.

Derfor var det i oppdragsdokumentet til dei regionale helseføretaka for 2024 beskrive som ønskeleg at minst 40 prosent av publikasjonane skal ha internasjonalt medforfattarskap og at minst 20 prosent av forskinga skal vere publisert i dei mest prestisjetunge og leiande tidsskrifta (såkalla nivå-2 tidsskrift).

Tabell 2: Internasjonalt medforfattarskap og publisering i leiande tidsskrifter (høyeste nivå i målesystemet), prosent

	Andel internasjonalt				Andel nivå 2
	2021	2022	2023	2024	2021	2022	2023	2024
Helse Sør-Øst RHF	60,7	62,1	61,1	63,3	25,5	27,0	27,8	24,9
Helse Vest RHF	60,8	64,4	58,2	59,6	24,6	24,9	25,2	21,8
Helse Midt-Norge RHF	53,7	62,4	51,3	52,8	23,6	22,7	28,5	19,9
Helse Nord RHF	54,2	52,8	50,1	52,9	25,0	24,4	24,4	18,1
TOTALT	59,9	63,5	59,7	61,9	24,3	25,1	26,4	23,1

I 2024 var delen på nivå 2 lågare enn normalt (ned 3,3 prosentpoeng samanlikna med 2023). Nedgangen gjeld alle dei regionale helseføretaka. Delen publiseringar med internasjonalt medforfattarskap, derimot, auka i alle RHF, og samla sett med 2,2 prosentpoeng (frå 59,7 til 61,9 prosent).

Poengfordeling på regionalt nivå

I Helse- og omsorgsdepartementet si fordeling av det resultatbaserte tilskotet på 70 prosent til forsking til dei regionale helseføretaka (kapittel 732, post 78), blir eit glidande gjennomsnitt over tre år (2022-2024) brukt.

Frå og med 2020 blei indikatoren for kliniske behandlingsstudium (KBS) innlemma i målesystemet. Resultat på denne indikatoren skulle ikkje multipliserast med forskingspoenga, fordi Helse- og omsorgsdepartementet har beslutta at 15 prosent av poengfordelinga på regionalt nivå skal skje på bakgrunn av oppnådde KBS-poeng.

Dermed skjer den endelege prosentvise fordelinga på RHF-nivå på følgande måte: dei regionale helseføretaka sin prosentandel av forskingspoeng for 2022-2024 blir gitt ei vekt på 0,85, mens deira prosentandelar av KBS-poeng blir gitt ei vekt på 0,15. I årets måling blir KBS-poeng utrekna som eit gjennomsnitt for åra 2022-2024. I tabell 3 kan ein sjå dei endelege 3-årige prosentandelane på RHF-nivå som er baserte på vekta prosenttal for forskingspoeng og KBS-poeng. Resultata for KBS-poeng på helseføretaks- og RHF-nivå er beskrive nedanfor.

Tabell 3: Prosentvis poengfordeling per RHF, tre-årige gjennomsnitt

Prosentfordeling	2022-2024	2021-2023	2020-2022
Helse Sør-Aust RHF	63,58	63,24	62,5
Helse Vest RHF	18,90	19,09	19,2
Helse Midt-Norge RHF	10,87	10,64	10,9
Helse Nord RHF	6,66	7,03	7,5
	100	100	100

Samanlikna med fjorårets måling, ser vi mindre endringar på RHF-nivå i år. For den nyaste 3-års perioden (2022–2024) reduserer Helse Vest RHF sin del av poenga med 0,19 prosentpoeng, og Helse Nord RHF sin del med 0,37 prosentpoeng. I Helse Sør-Aust RHF og Helse Midt-Norge RHF er aukinga på høvevis 0,34 og 0,23 prosentpoeng. 

Kliniske behandlingsstudier (KBS)

I 2019 piloterte dei regionale helseføretaka indikator for kliniske behandlingsstudier. Denne målinga baserte seg på tal for kliniske behandlingsstudier og pasientar frå 2017 og 2018. Det faglege ansvaret er ivaretatt av nasjonal koordinator, Forskingsstøtte, OUS, med midlar frå dei regionale helseføretaka, mens Sikt har vore prosjektleiar for rapporteringa og NIFU har berekna indikatoren.

Ein vurderingskomité med deltakarar frå Sikt, Oslo universitetssjukehus HF, Stavanger universitetssjukehus HF og NIFU vurderer årleg realismen i oppgitte pasienttal, samt gjennomgår dei innrapporterte KBS for skjønnsmessig å vurdere om tvilstilfelle tilfredsstiller krava til KBS. I tillegg er nettskjemaet for rapporteringa utvida for å sikre tilstrekkeleg informasjon for utrekning av KBS-indikatoren.

Tabell 4: Nøkkeltal for Kliniske behandlingsstudier (KBS), 2022–2024

 

	Antall KBS med pasientinklusjon			Antall pasienter
	2022	2023	2024	2022	2023	2024
HELSE SØR-ØST TOTALT	382	373	392	11350	12250	10814
HELSE VEST TOTALT	151	151	157	4010	5053	3909
HELSE MIDT TOTALT	131	136	128	3067	2682	2199
HELSE NORD TOTALT	65	66	68	1022	958	985
Totalt	507	504	509	19449	20943	17907

Talet på KBS med pasientinklusjon er svært stabilt over tid, og varierer mellom 504 og 509 studiar over ein treårsperiode. I 2024 var det totalt 509 studiar der helseføretaka inkluderte pasientar. Det var derimot ein kraftig nedgang i talet på inkluderte pasientar i 2024, både samanlikna med rekordåret 2023 og med 2022. I 2024 blei det inkludert 17 907 pasientar i helseføretaka. Med unntak av Helse Nord RHF (opp 2,8 prosent), er nedgangen markant i alle dei regionale helseføretaka: ned 11,7 prosent i Helse Sør-Øst RHF, ned 22,6 prosent i Helse Vest RHF og ned 18,0 prosent i Helse Midt-Norge RHF.

Det er viktig å presisere at helseføretaka var involverte i eit endå større tal studiar enn 509 studiar, men formålet vårt her er ikkje å presentere statistikk for alle pågåande kliniske behandlingsstudiar, men for studiar som har inkludert pasientar i eit bestemt år. Mange studiar som pågår er enten ferdige med å inkludere, eller er på eit stadium der inkludering førebels er stoppa, men blir tatt opp igjen seinare. Slike studiar inngår ikkje i tabell 4 og 5. 

I tabell 5 ser vi at 46 prosent av studiane i 2024 var legemiddelutprøvingar, noko som er omtrent identisk med dei tre føregåande åra, og framleis med ein overvekt av fase 3-studiar, som i føregåande år. Merk at frå og med 2024 er det studiar som er klassifiserte som integrerte studiar, noko som gjer at 2024-kategoriane (og tala) ikkje er heilt samanliknbare med tidlegare år.

Tabell 5: Type studie Legemiddelutprøving - fase

	2021	(%)	2022	(%)	2023	(%)	2024	(%)
I (human farmakologi)	15	3,09	20	3,94	18	3,56	7	1,38
I/II (human farmakologi/ terapeutisk utprøving)							13	2,55
II (terapeutisk utprøving)	68	14,02	59	11,61	72	14,23	61	11,98
II/III (terapeutisk utprøving/bekreftelse)							10	1,96
III (terapeutisk bekreftelse)	91	18,76	107	21,10	105	20,75	108	21,22
III/IV (terapeutisk bekreftelse/bruk)							4	0,79
IV (terapeutisk bruk)	42	8,66	47	9,25	36	7,11	31	6,09
Sum	216	44,54	233	45,90	231	45,65	234	45,97
Andre kliniske studier	269	55,46	275	54,13	275	54,35	275	54,03
Totalt	485	100	508	100	506	100	509	100

 

Sjølv om studiane innan legemiddelutprøving representerer 46 prosent av alle studiar som inkluderte pasientar i 2024, representerer desse studiane ein mykje lågare del av talet på pasientar som blei inkludert.

I tabell 6 ser vi at det samla sett var 31 prosent av pasientane som blei inkludert i slike studiar, som er om lag det same som i 2023.

Tabell 6: Antall pasientar inkludert i 2024 per type studie Legemiddelutprøving - fase

	2022	(%)	2023	(%)	2024	(%)
I (human farmakologi)	118	0,61	76	0,34	13	0,07
I/II (human farmakologi/ terapeutisk utprøving)					63	0,35
II (terapeutisk utprøving)	883	4,53	1778	7,90	985	5,50
II/III (terapeutisk utprøving/bekreftelse)					166	0,93
III (terapeutisk bekreftelse)	1370	7,03	2661	11,82	2669	14,90
III/IV (terapeutisk bekreftelse/bruk)					201	1,12
IV (terapeutisk bruk)	1760	9,04	2320	10,31	1453	8,11
Sum	4131	21,21	6835	30,37	5550	31,00
Andre kliniske studier	15348	78,79	15671	69,63	12357	69,00
Totalt	19479	100	22506	100	17907	100

I utrekninga av KBS-poeng er det to faktorar som blir vektlagde. For det første, talet på nye pasientar inkludert, der eit helseføretak får pasientpoeng tilsvarande logaritmen av talet på pasientar inkludert per studie. For det andre, koordinatorpoeng, der eit helseføretak får 1 poeng for å starte opp ei klinisk studie (oppstartpoeng). Merk at koordinatorpoenget berre blir gitt frå det året den første pasienten blir inkludert. Dersom ytterlegare eitt eller fleire andre helseføretak også inkluderer pasientar, får koordinator 2 poeng dersom det gjeld helseføretak frå same region (intraregional studie), og 3 poeng dersom det gjeld helseføretak frå to eller fleire regionar (interregional studie).

Ettersom mange studiar i praksis fungerer slik at ikkje alle helseføretak som er planlagde som deltakarar i studien faktisk inkluderer pasientar, og motsett: nye helseføretak kan kome til undervegs og inkludere pasientar til studien, så blir koordinatorpoenga oppdaterte fortløpande. Det betyr at dersom eit helseføretak i 2021 starta opp ein KBS utan deltaking frå andre helseføretak, så vil dette helseføretaket ha fått eitt koordinatorpoeng i 2021. Men dersom til dømes eit anna helseføretak frå ein annan region i 2023 også har inkludert pasientar, så blir koordinatortilskotet oppgradert frå 1 poeng (oppstart) til 3 poeng (interregional studie). Med andre ord får koordinator 2 koordineringspoeng dette året.

Dersom det nye helseføretaket er frå same region, får koordinator 1 poeng ekstra ettersom studien har endra status frå å vere ein singel-studie til å bli ein intraregional studie. Inter betyr altså at studien har inkludert pasientar frå fleire helseføretak på tvers av dei regionale helseføretaka. Intra betyr at to eller fleire helseføretak innanfor ein region har inkludert pasientar, mens singel betyr at det berre er eitt helseføretak som har inkludert.

Også med desse definisjonane er det avvik i forhold til kva som ville stått på ei liste over alle pågåande studiar i Noreg/ved helseføretaka. Ein singlesenterstudie kan i prinsippet vere ein multisenterstudie med utanlandske institusjonar eller norske institusjonar utanfor spesialisthelsetenesta. Grupperinga her er imidlertid basert på studiane si status i samsvar med kva som utløyser poeng i HOD sitt målesystem for forsking.

For ei nærare beskriving av definisjonar og metodar for poengberekning viser vi til NIFU Arbeidsnotat 2019:13 (Resultat Kliniske Behandlingsstudier (KBS) i helseføretaka 2017-2018).

I tabell 7 presenterer vi tala som ligg til grunn for KBS-poengberekninga. Tabellen viser helseføretaka sine koordinatorpoeng og pasientpoeng.

Helseføretaka med flest pasientar var Oslo universitetssjukehus HF (4 215 pasientar), som er ein auke på 418 pasientar frå 2023. Oslo universitetssjukehus HF er eitt av få føretak som har auka talet på inkluderte pasientar i 2024 samanlikna med 2023. St. Olavs hospital HF hadde ein liten auke i talet på pasientar, medan dei andre universitetssjukehusa hadde lågare pasienttal i 2024 samanlikna med 2023.

Tabell 7: Oversikt over antal KBS med pasientinklusjon, koordinatorpoeng, pasientar og pasientpoeng i helseføretaka i 2024

	Antall KBS	KI Poeng	Antall pasienter	Pasientpoeng	Sum KBS poeng
Akershus universitetssykehus HF	76	10	1568	62,68	72,68
Betanien Hospital	1	0	165	2,22	2,22
Diakonhjemmet sykehus	14	10	487	19,75	29,75
Lovisenberg Rehabilitering	0	0	0	0,00	0,00
Lovisenberg Diakonale Sykehus	9	1	263	11,19	12,19
Martina Hansens Hospital	7	0	456	9,17	9,17
Modum Bad	2	0	34	2,32	2,32
Oslo universitetssykehus HF	259	79	4215	210,39	289,39
Rehabiliteringssenteret AiR	0	0	0	0,00	0,00
Revmatismesykehuset AS	1	0	5	0,70	0,70
Sunnaas Sykehus HF	10	2	115	8,26	10,26
Sykehuset i Vestfold HF	30	4	657	30,65	34,65
Sykehuset Innlandet HF	25	0	754	22,71	22,71
Sykehuset Telemark HF	14	0	118	9,05	9,05
Sykehuset Østfold HF	33	7	540	29,56	36,56
Sørlandet sykehus HF	28	2	332	18,013	20,01
Vestre Viken HF	53	12	1089	47,02	59,02
Unicare	2	0	16	1,45	1,45
HELSE SØR-ØST TOTALT	392	127	10814	485,12	612,12
Haraldsplass Diakonale sykehus	7	0	116	6,53	6,53
Helse Bergen HF - Haukeland universitetssykehus	114	25	2570	94,43	119,43
Helse Fonna HF	10	0	141	6,29	6,29
Helse Førde HF	12	0	59	5,015	5,02
Helse Stavanger HF - Stavanger universitetssjukehus	62	12	866	45,00	57,00
NKS Olaviken Alderspsykiatriske sykehus	3	1	15	2,10	3,10
Solli Distriktspsykiatriske senter​	0	3	0	0,00	3,00
Haugesund Sanitetsforenings Revmatismesykehus AS	4	0	142	4,21	4,21
HELSE VEST TOTALT	157	41	3909	163,57	204,57
Helse Møre og Romsdal HF	34	3	454	25,53	28,53
Helse Nord-Trøndelag HF	6	0	32	3,08	3,08
St. Olavs Hospital HF	103	10	1713	83,65	93,65
HELSE MIDT TOTALT	128	13	2199	112,26	125,26
Finnmarkssykehuset	2	0	33	2,41	2,41
Helgelandssykehuset HF	4	0	134	3,86	3,86
Nordlandssykehuset HF	18	3	129	11,34	14,34
Universitetssykehuset Nord-Norge HF	57	11	689	39,57	50,57
HELSE NORD TOTALT	68	14	985	57,20	71,20
Totalsum	509	195	17907	818,15	1013,15

Flest poeng for koordinering (79) gjekk til Oslo universitetssjukehus HF, etterfølgt av Helse Bergen HF (25), og så Vestre Viken HF (12) og Helse Stavanger HF - Stavanger universitetssykehus (12). Oslo universitetssykehus HF stod aleine for 40 prosent av alle koordinatorpoeng, noko som er ein kraftig auke (10 prosentpoeng) frå målinga i fjor.

I 2024 blei 166 av dei poenggjevande KBS koordinerte frå utanlandske institusjonar. Dette tilsvarar 32,6 prosent av alle KBS i 2024, og er ein liten auke fra i fjor (27,7 prosent). Over 80 prosent av desse studiane var legemiddelutprøvingar, kor nesten 50 prosent åleine var fase III-studiar. 

Sjølv om vi ser ei vekst i KBS som blir koordinerte frå utlandet, så er ikkje dette gjenspegla i utanlandsk deltaking totalt (uavhengig av om dei blir koordinerte frå utlandet eller ikkje). I 2024 hadde 42,4 prosent av alle poenggjevande KBS utanlandsk deltaking, noko som er nær identisk med i fjor. Tabell 8 viser tydeleg at det er fase III-studiar som i størst grad skjer med utanlandsk samarbeid (over 80 prosent utanlandsk deltaking alle år). For fase IV-studiar er tala små og derfor meir tilbøyelege til å endre seg mykje frå år til år.

Tabell 8: Prosentandel KBS med utanlandsk deltaking, 2019–2024

	2019	2020	2021	2022	2023	2024
I (human farmakologi)	66,7	62,5	60,0	80,0	72,2	71,4
II (terapeutisk utprøving)	71,4	69,5	64,7	64,4	58,3	59,5
III (terapeutisk stadfesting)	91,8	90,2	91,2	92,5	90,5	83,1
IV (terapeutisk bruk) - Ikkje-intervensjonsstudie	50,0	60,0	62,5	30,0	12,5	37,1*
IV (terapeutisk bruk) - Intervensjonsstudie	47,6	46,3	47,1	40,5	35,7	37,1*
Ikkje legemiddelstudie	28,6	23,6	19,7	19,6	18,2	20,4
Totalt	44,5	45,0	43,3	44,3	41,7	42,4

Merk: I 2024 er ikkje klassifiseringa av type KBS direkte samanliknbar med tidlegare år, på grunn av bruk av integrerte kategoriar. Her er  integrerte fase I/II-studiar skjønnsmessig lagt til fase 2, II/III-studiar til fase 3, og III/IV-studiar til fase 4. *I 2024-dataa let det seg ikkje gjere å skilje mellom ikkje-intervensjonsstudiar og intervensjonsstudiar.

Basert på tala i tabell 7, får vi følgande prosentvise fordelingar på dei regionale helseføretaka sine KBS-nøkkeltal (tabell 9). Merk at prosentdelane for Tal på KBS overstig 100 prosent fordi mange KBS har deltaking frå to eller fleire regionale helseføretak.

Tabell 9: Prosentandelar av KBS-nøkkeltal i perioden 2019–2024 i RHF-ane

	Helse Sør-Aust RHF	Helse Vest RHF	Helse Midt-Norge RHF	Helse Nord RHF
Antall KBS
2019	71,8	26,2	23,5	11,9
2020	72,8	29,4	25,9	13,6
2021	72,0	29,9	23,3	12,4
2022	75,4	29,8	25,8	12,8
2023	74,0	30,0	27,0	13,1
2024	77,0	30,8	25,1	13,4
KI-poeng
2019	59,1	15,9	17,6	7,4
2020	61,8	22,5	13,9	1,7
2021	68,3	20,2	6,0	5,5
2022	73,1	15,6	9,1	2,2
2023	60,2	24,7	12,4	2,7
2024	65,1	21,0	6,7	7,1
Pasientar
2019	64,2	16,7	13,2	5,9
2020	60,2	15,8	18,6	5,3
2021	55,5	22,2	15,3	7,0
2022	58,4	20,6	15,8	5,3
2023	58,5	24,1	12,8	4,6
2024	60,4	21,8	12,3	5,5
Pasientpoeng
2019	59,2	17,5	16,4	6,9
2020	59,0	17,2	16,7	7,0
2021	57,1	19,3	15,8	7,8
2022	57,8	19,1	15,9	7,1
2023	57,0	19,8	16,3	6,8
2024	59,3	20,0	13,7	7,0
Sum KBS-poeng
2019	59,1	17,2	16,6	7,0
2020	59,6	18,3	16,1	6,0
2021	59,3	19,5	13,9	7,4
2022	60,6	18,5	14,7	6,2
2023	57,6	20,7	15,6	6,1
2024	60,4	20,2	12,4	7,0

RHF-ane sine prosentandelar av talet på KBS dei er involverte i, er forholdsvis stabile frå år til år. Det er derimot større variasjonar over tid langs dei andre indikatorane i tabell 9. Helse Sør-Øst RHF sin del av dei totale KBS-poenga auka med 3,8 prosentpoeng frå 2023 til 2024. Dette kan primært tilskrivast ein vekst i koordineringspoeng og pasientpoeng, som begge kan knytast til Oslo universitetssjukehus HF. Merk at tala for 2022 og 2023 er endra i 2025. Dette kjem av at to studiar med pasientinklusjon frå Helse Nord RHF er tekne ut av målinga for 2022–2023, då dei er vurderte til ikkje å vere KBS. Samanlikna med i fjor (med korrigerte tal) aukar Helse Nord RHF sin del av KBS-poenga med 0,9 prosentpoeng. I Helse Vest RHF (ned 0,5 prosentpoeng) og Helse Midt-Norge RHF (ned 3,2 prosentpoeng) ser vi reduserte delar av KBS-poenga.

Resultat frå tidlegare år

• Resultat for regionale helseføretak og helseføretak for perioden 2006–2024 (excel)

I dei historiske dataa i excel-fila er gjeldande institusjonsstrukturar nytta. Det betyr til dømes at tala for Psykiatrien i Vestfold HF frå 2006–2011 er slått saman med tala for Sjukehuset i Vestfold HF. Like eins er tala for Helse Sunnmøre HF og Helse Nordmøre og Romsdal HF i perioden 2006–2011 slått saman som Helse Møre og Romsdal HF. Vidare er tala for Rusbehandling Midt-Norge HF i 2006–2013 lagt inn i tala for St. Olavs Hospital HF i denne perioden. For sjukehus/einingar som har bytt namn i perioden, blir gjeldande namn brukt for alle år bakover i tid. Det har også over tid blitt gjort fleire endringar i datagrunnlaget og utrekningsmetodar. 

Endringar i datagrunnlaget: Fram til 2011 var talet på godkjente publiseringskanalar vesentleg lågare enn det er no. Då var det berre tidsskrift indeksert i Web of Science som gav utteljing, samt eit avgrensa tal nordiske tidsskrift indeksert i Norart-databasen (til dømes Tidsskrift for den norske lægeforening, Norsk Epidemiologi og Fysioterapeuten). Etter overgangen til Norsk Vitenskapsindeks og registrering i Cristin er talet på godkjente publiseringskanalar vesentleg høgare.

Endringar i utrekningsmetodar: Fram til 2011 blei publiseringspoenga fordelt i samsvar med talet på forfattaradresser oppført i publikasjonane – ikkje etter kvar enkelt forfattar sin institusjonelle tilhøyring (forfattaradresse) slik det er i dag. Fram til 2010 gav ein doktorgrad 5 poeng, mot 3 i dag, og internasjonalt medforfattarskap gav 1,5 gonger utteljing mot 1,3 i dag. Poeng for bidrag i bøker (kapittel og monografiar) blei først tatt inn i målinga i 2013. I 2015 blei også utrekningsmodellen for forfattarandelar/publiseringspoeng endra.

Oversikt over dei enkelte helseføretaka sine publikasjonar finst i Cristin.

Kontaktinformasjon og praktiske detaljar

Ved ei eventuell innlemming av nye rapporteringseiningar i det nasjonale systemet for måling av forskingsresultat i helseføretaka, skal melding om ny rapporteringseining  til nasjonalt system for måling av forskningsresultat i helseføretaka (PDF) bli brukt.

For å gjennomføre målinga av forskingsresultat har Helse- og omsorgsdepartementet engasjert NIFU (Nordisk institutt for studiar av innovasjon, forsking og utdanning) og Cristin:

Cristin blir brukt av institusjonane for registrering og godkjenning av tidsskriftsartiklar. Cristin reknar publiseringspoeng for desse. For spørsmål om registrering i Cristin, ta kontakt med Sikt: kontakt@sikt.no

NIFU er ansvarleg for kartlegginga av doktorgrader i helseføretaka, og for samanstilling av endelege resultat basert på Cristin-data, doktorgradstal, tal for eksternfinansiering i samarbeid med Statistisk Sentralbyrå og Norges forskingsråd, samt KBS i samarbeid med Sikt og dei regionale helseføretaka, representert ved nasjonal koordinator frå Forskningsstøtte, OUS.

For spørsmål om resultata for målesystemet, ta kontakt med: Fredrik Niclas Piro, forskar i NIFU, tlf.: 934 02 903, e-post: fredrik.piro@nifu.no

Kontaktpersonar i dei regionale helseføretaka for målinga

• Helse Sør-Aust RHF: Randi Vad (ranvad@helse-sorost.no), tlf.: 936 18 028
• Helse Vest RHF: Reidar Thorstensen (reidar.thorstensen@helse-bergen.no), tlf.: 55 97 55 38
• Helse Midt-Norge RHF: May Britt Kjelsaas (May.Britt.Kjelsaas@helse-midt.no), tlf.: 92 61 95 84
• Helse Nord RHF: Tove Klæboe Nilsen (tove.klaboe.nilsen@helse-nord.no), tlf.: 75 51 29 14

Rapportering av doktorgrader og vitskaplege publikasjonar følger dette tidsløpet

• Januar: NIFU sender førespurnad til helseføretaka om å sende inn liste over avlagde doktorgrader for det føregåande året. Frist for levering til NIFU er 1. mars. For alle doktorgrader skal følgande opplysningar bli ført opp: kandidaten sitt namn, den tildelande institusjonen, kandidaten sin fagbakgrunn, avhandlinga sitt ISBN-nummer og avhandlinga si tittel.
• 31. mars: Siste frist for helseføretaka for rapportering i Cristin for publikasjonar frå det føregåande året.
• Mars til april: Eventuelle konfliktar om kreditering av doktorgradspoeng blir avklart av NIFU i samarbeid med involverte helseføretak.
• Slutten av april: Cristin oversender NIFU endelege utrekningar for helseføretaka sine artiklar for det føregåande året.
• Ca. 1. juni: Helse- og omsorgsdepartementet offentleggjer resultata frå helseføretaksmålinga på si heimeside.

Måling av forskingsaktiviteten i forskings- og kompetansesenter utanfor spesialisthelsetenesta

Målinga av forskingsaktiviteten i forskings- og kompetansesentra utanfor spesialisthelsetenesta for 2024 viser ein liten nedgang på 0,4 prosent i produksjonen av forskingspoeng samanlikna med 2023. Samla sett er det liten skilnad i talet på publiseringspoeng, medan det har vore ein auke i poeng for ekstern finansiering og ein nedgang i talet på doktorgradspoeng.

I regjeringa sin handlingsplan for oppfølging av HelseOmsorg21-strategien frå 2014 blei det varsla at det skulle bli etablert eit kunnskapssystem for forsking retta mot dei kommunale helse- og omsorgstenestene med utgangspunkt i forskings- og kompetansesentra utanfor spesialisthelsetenesta.

Vidare gjennomførte Helse- og omsorgsdepartementet (HOD) i 2022 ei omlegging av forskingsfinansieringa av 21 forskings- og kompetansesenter utanfor spesialisthelsetenesta. Endringa bestod i at ein liten del av grunntilskotet til sentra blir omfordelt basert på forskingsresultat.

Tre indikatorar, tilsvarande dei som blir nytta i forskingsmåling i helseføretaka, blir lagt til grunn. Dei tre valde indikatorane er (i) produksjon av vitskaplege publikasjonar (artiklar, bokkapittel og monografiar) vekta for kvalitet og internasjonalt samforfattarskap, (ii) avlagde doktorgrader og (iii) utteljing for tildeling av ekstern finansiering frå Norges forskingsråd.

Dette betyr at kompetansesentra ikkje blir målt på to indikatorar som inngår i tilsvarande måling i helseføretaka: ekstern finansiering frå EU, samt indikatoren for kliniske behandlingsstudiar (KBS). For nærare omtale av indikatorane i målesystemet, sjå omtalen for helseføretaka.

For kompetansesentra, som i helseføretaka (aggregert på RHF-nivå), blir eit 3-årig gjennomsnitt brukt, men prosentueringa skjer separat for dei tre gruppene av sentra, over høvesvis kap. 762 og 783 Primærhelsetenester, kap. 765 Psykisk helse, rus og vald, og kap. 770 Tannhelsetenester. Den prosentvise fordelinga for dei ulike gruppene basert på resultat i perioden 2022–2024 blir vist i tabell 14. I tabell 10–13 blir derimot sentra sine resultat på dei ulike indikatorane samla for å tydeleggjere forskjellane mellom sentra i storleik og forskingsaktivitet.

• Kompetansesentra sine resultat for dei enkelte indikatorane for perioden 2018–2024 (excel) (berre 2019–2024 for tal på eksterne inntekter frå Norges Forskningsråd). 

Kompetansesentra sine resultat på forskingsindikatorane

Tabell 10 viser kompetansesentra sitt tal på vitskaplege bidrag (tidsskriftartiklar, bokkapittel og monografiar) i perioden 2019–2024.

Dei tre ulike bidraga blir telt likt i tabell 10 (fordelinga på dei tre typane finst i excel-skjemaet ovanfor), men det er verdt å merke seg at så godt som all publisering i kompetansesentra skjer i form av tidsskriftartiklar. I 2024 blei det til dømes berre produsert 11 bokkapittel og ingen monografiar. Samtidig produserte dei 21 sentra 451 vitskaplege artiklar, 5 fleire enn i 2024.

Det er store forskjellar mellom sentra både med omsyn til storleik og tradisjonar for vitskapleg publisering. 11 av 21 sentra har fleire vitskaplege artiklar i 2024 samanlikna med 2023 (tabell 10). Flest artiklar i 2024 hadde Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i Midt-Norge (84) og Nasjonalt kunnskapssenter om vald og traumatisk stress (62).

Tabell 10: Antal vitskapelege artiklar i kompetansesentra, 2019–2024

	2024	2023	2022	2021	2020	2019
Allmennmedisinsk forskingseining i Bergen	19	15	17	29	14	17
Allmennmedisinsk forskingseining i Oslo	30	36	48	39	40	40
Allmennmedisinsk forskingseining i Tromsø	22	29	25	9	11	9
Allmennmedisinsk forskingseining Trondheim	20	29	20	27	22	19
Bivirkningsgruppa for odontologiske biomaterialar	3	0	2	2	1	3
Nasjonalt forskingssenter komplementær og alternativ medisin	20	27	26	16	14	15
Nasjonalt kompetansesenter for legevaktmedisin	15	16	7	12	9	16
Nasjonalt kunnskapssenter om vald og traumatisk stress	62	60	71	77	70	75
Nasjonalt senter for distriktmedisin	4	3	7	6	6	2
Nasjonalt senter for sjølvmordsforsking- og -førebygging	30	23	35	19	25	10
Nordisk institutt for odontologiske materialar	13	20	19	19	20	14
Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i Midt-Norge	84	58	60	79	41	59
Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i nord	38	36	41	43	37	34
Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i vest	31	39	33	36	40	34
Regionsenter for barn og unge si psykiske helse aust og sør	35	37	53	35	46	45
Senter for samisk helseforsking	11	14	10	22	16	17
Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter Rogaland	5	7	11	3	1	1
Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter for Nord-Norge	16	13	11	10	12	7
Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter Midt-Norge	32	25	21	23	16	5
Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter Vestland	15	10	23	26	13	20
Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter Aust	13	11	15	13	8	7

Omfanget av vitskaplege artiklar varierer også mellom gruppene av senter. I gjennomsnitt hadde sentra over kap. 762 og 783 Primærhelsetenester 18 artiklar, sentra over kap. 765 Psykisk helse, rus og vald 47 artiklar, og sentra over kap. 770 Tannhelsetenester 14 artiklar. 

I tabell 11 blir publiseringspoeng per år i perioden 2019–2024 vist, samt den prosentvise fordelinga av poeng for heile perioden. NKVTS står for nesten 17 prosent av dei samla poenga i perioden 2019–2024.

Saman med dei fire regionale sentra for barn og unge si psykiske helse (Aust og Sør, Vest, Midt-Norge og Nord) står NKVTS for over halvparten (52,5 prosent) av dei samla publiseringspoenga, og desse fem sentra ligg øvst på lista over sentra med mest publiseringspoeng. Det er med andre ord ei sterk skeivfordeling i publiseringspoeng blant dei 21 sentra.

Tabell 11: Publiseringspoeng per år 2019–2024, og prosentandel for heile perioden

	2024	2023	2022	2021	2020	2019	%
Nasjonalt kunnskapssenter om vold og traumatisk stress	65,7	59,8	67,4	61,6	52,9	56,8	16,8
Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i Midt-Norge	49,7	41,9	39,5	46,5	21,9	37,3	10,9
Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i nord	37,8	28,8	28,1	40,5	29,0	24,6	8,7
Regionsenter for barn og unges psykiske helse Helseregion Øst og Sør	27,1	23,9	42,5	21,7	31,1	31,8	8,2
Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i vest	25,0	31,2	22,7	30,1	34,0	25,4	7,8
Nasjonalt senter for selvmordsforskning- og -forebygging	21,7	15,4	26,4	14,9	18,3	11,9	5,0
Nordisk Institutt for Odontologiske Materialer	15,4	19,4	20,8	14,8	18,7	16,8	4,9
Nasjonalt forskningssenter innen komplementær og alternativ medisin	12,4	20,4	27,0	13,7	9,3	11,5	4,4
Tannhelsetjenestens kompetansesenter Midt-Norge	21,5	14,9	15,9	15,2	7,2	3,8	3,6
Nasjonalt kompetansesenter for legevaktmedisin	10,2	15,3	7,0	10,9	17,9	14,0	3,5
Tannhelsetjenestens kompetansesenter Øst	14,8	13,8	12,4	18,9	8,0	4,9	3,4
Tannhelsetjenestens kompetansesenter Vest/Hordaland	13,6	6,7	13,6	15,3	7,3	15,1	3,3
Allmennmedisinsk forskningsenhet Trondheim	8,3	14,9	13,3	13,6	11,9	8,6	3,3
Allmennmedisinsk forskningsenhet i Oslo	5,4	11,7	9,5	13,9	14,2	15,0	3,2
Allmennmedisinsk forskningsenhet i Bergen	9,3	7,8	11,5	20,6	9,0	11,4	3,2
Allmennmedisinsk forskningsenhet i Tromsø	13,0	16,3	17,7	5,2	6,8	4,9	2,9
Tannhelsetjenestens kompetansesenter for Nord-Norge	8,5	11,7	7,9	8,2	11,0	5,0	2,4
Senter for samisk helseforskning	6,5	8,5	3,6	9,4	6,8	7,5	1,9
Tannhelsetjenestens kompetansesenter - Rogaland	3,6	8,1	10,0	3,8	0,7	0,4	1,2
Nasjonalt senter for distriktmedisin	3,5	2,4	4,0	4,6	3,2	1,7	0,9
Bivirkningsgruppen for odontologiske biomaterialer	2,2	0,0	0,8	1,1	1,0	3,3	0,4

I 2024 blei det totalt publisert 375,1 publiseringspoeng i sentra, noko som er ein auke på 0,6 prosent frå 2023 (men 6,6 prosent lågare enn tala i 2022). I tabell 12 blir talet på doktorgrader som sentra har vore involverte i for perioden 2019–2024 vist (i utrekninga av forskingspoeng tel ein doktorgrad tilsvarande 3 publiseringspoeng).

I 2024 blei det registrert 19 doktorgrader, noko som er fire færre enn i 2023. 20 av kompetansesentra har i perioden 2019–2024 fått godkjent poeng for avlagde doktorgrader.

Tabell 12: Antal doktorgrader 2019–2024

	2024	2023	2022	2021	2020	2019	Totalt
Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i Midt-Norge	2	4	5	4	0	2	17
Nasjonalt kunnskapssenter om vold og traumatisk stress	3	1	2	2	4	3	15
Allmennmedisinsk forskningsenhet i Oslo	2	3	2	3	1	2	13
Allmennmedisinsk forskningsenhet Trondheim	2	3	1	2	2	2	12
Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i nord	0	2	1	0	0	3	6
Regionsenter for barn og unges psykiske helse Helseregion Øst og Sør	3	0	1	1	1	0	6
Nasjonalt forskningssenter innen komplementær og alternativ medisin	0	4	0	1	0	1	6
Nordisk Institutt for Odontologiske Materialer	2	2	0	1	1	0	6
Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i vest	1	0	1	1	1	1	5
Senter for samisk helseforskning	1	0	0	2	1	1	5
Tannhelsetjenestens kompetansesenter for Nord-Norge	0	0	0	2	1	2	5
Allmennmedisinsk forskningsenhet i Bergen	0	0	1	1	0	1	3
Nasjonalt senter for selvmordsforskning- og -forebygging	1	0	1	1	0	0	3
Tannhelsetjenestens kompetansesenter Midt-Norge	2	1	0	0	0	0	3
Allmennmedisinsk forskningsenhet i Tromsø	0	0	0	0	2	0	2
Tannhelsetjenestens kompetansesenter Vest/Hordaland	0	0	1	0	0	0,25	1,25
Tannhelsetjenestens kompetansesenter - Rogaland	0	2	0	0	0	0	2
Bivirkningsgruppen for odontologiske biomaterialer	0	0	0	0	0	0,75	0,75
Nasjonalt kompetansesenter for legevaktmedisin	0	1	0	0	0	0	1
Nasjonalt senter for distriktmedisin	0	0	1	0	0	0	1
Tannhelsetjenestens kompetansesenter Øst	0	0	0	0	0	0	0
Totalt	19	23	17	21	14	19	113

Den siste tellande indikatoren i målinga av kompetansesentra er ekstern finansiering frå Norges forskingsråd.

Flest midlar frå Norges forskingsråd i 2024 blei henta av Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i Midt-Norge (19,7 prosent av dei innrapporterte midlane frå Norges forskingsråd), etterfølgt av Regionsenter for barn og unge si psykiske helse Helseregion Aust og Sør (17,4 prosent), Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter Vestland (13,4 prosent), Nasjonalt kunnskapssenter om vald og traumatisk stress (11,5 prosent) og Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i vest (11,4 prosent).  

For heile perioden 2019–2024 er det Nasjonalt kunnskapssenter om vald og traumatisk stress (15 prosent) og Regionsenter for barn og unge si psykiske helse Helseregion Aust og Sør (15,7 prosent) som har henta mest midlar.

Resultatar 2024, forskingspoeng i kompetansesentra

I utrekninga av forskingspoeng blir treårige gjennomsnitt brukt for publiseringspoeng (tabell 11), doktorgradspoeng (tala i tabell 12 multiplisert med 3), samt finansieringspoeng (der ein million kroner mottatt frå Norges forskingsråd tilsvarar eitt poeng, sjå Excel-ark med tal for perioden 2019–2024).

I tabell 13 viser vi oppnådde resultat – forskingspoeng – for 2024, før vi i tabell 14 viser det tre-årige gjennomsnittet som ligg til grunn for endeleg fordeling av den resultatbaserte finansieringa av grunntilskotet til sentra. Når vi prosentdelar poenga for det treårige gjennomsnittet, gjer vi det ikkje felles for alle 21 kompetansesentra, men separat for sentra avhengig av kva kapittel i statsbudsjettet dei mottar tilskotet over (tabell 14).

Tabell 13: Forskingspoeng fordelt på dei tre indikatorane totalt for alle kompetansesentra, 2024

	Publik.	Dr. grad	Finans.	Totalt
Nasjonalt kunnskapssenter om vold og traumatisk stress	65,7	9	6,1	80,8
Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i Midt-Norge	49,7	6	10,5	66,1
Regionsenter for barn og unges psykiske helse Helseregion Øst og Sør	27,1	9	9,3	45,4
Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i nord	37,8	0	1,4	39,2
Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i vest	25,0	3	6,1	34,1
Tannhelsetjenestens kompetansesenter Midt-Norge	21,5	6	2,3	29,8
Nasjonalt senter for selvmordsforskning- og -forebygging	21,7	3	1,0	25,7
Nordisk Institutt for Odontologiske Materialer	15,4	6	0,2	21,5
Tannhelsetjenestens kompetansesenter Vest/Hordaland	13,6	0	7,2	20,8
Tannhelsetjenestens kompetansesenter Øst	14,8	0	2,0	16,8
Allmennmedisinsk forskningsenhet Trondheim	8,3	6	0,4	14,6
Nasjonalt kompetansesenter for legevaktmedisin	10,2	0	3,1	13,3
Allmennmedisinsk forskningsenhet i Tromsø	13,0	0	0,0	13,0
Allmennmedisinsk forskningsenhet i Oslo	5,4	6	1,4	12,8
Nasjonalt forskningssenter innen komplementær og alternativ medisin	12,4	0	0,0	12,4
Allmennmedisinsk forskningsenhet i Bergen	9,3	0	0,5	9,8
Tannhelsetjenestens kompetansesenter for Nord-Norge	8,5	0	1,0	9,5
Senter for samisk helseforskning	6,5	3	0,0	9,5
Tannhelsetjenestens kompetansesenter - Rogaland	3,6	0	0,9	4,5
Nasjonalt senter for distriktmedisin	3,5	0	0,0	3,5
Bivirkningsgruppen for odontologiske biomaterialer	2,2	0	0,0	2,2

Det går tydeleg fram av tabell 13 at det er stor variasjon i sentra sine storleikar og forskingsaktivitet. Tabellen viser også at for alle sentra er det publiseringspoenga som utgjer den største delen av forskingspoenga samla (i gjennomsnitt 78 prosent).

Allmennmedisinsk forskingseining i Oslo, Allmennmedisinsk forskningseining Trondheim og Regionsenter for barn og unges psykiske helse Helseregion Øst og Sør skil seg ut med ei jamnare spreiing av poeng langs fleire indikatorar (høvesvis 42, 56 og 60 prosent av samla poeng kjem frå publiseringspoeng).

Ni av sentra oppnådde poeng i 2024 i alle tre indikatorar (tabell 13). I tabell 14 blir gjennomsnittet av forskingspoeng for to treårsperiodar (2021–2023 og 2022–2024) vist, der sentra er gruppert per kapittel, og prosentueringa av poeng til 100 blir gjort separat for kvart kapittel.

Tabell 14: 3-årige gjennomsnitt av forskningspoeng (prosent)

Kap. 762 og 783 Primærhelsetenester	2022-2024	2021-2023	Endring (%)
Allmennmedisinsk forskingseining i Bergen	10,9	14,5	-3,54
Allmennmedisinsk forskningseining i Oslo	16,9	18,0	-1,11
Allmennmedisinsk forskingseining i Tromsø	13,1	9,6	3,50
Allmennmedisinsk forskiningseining i Trondheim	15,7	16,1	-0,40
Nasjonalt kompetansesenter for legevaktmedisin	13,6	12,8	0,82
Senter for samisk helseforsking	6,5	7,3	-0,84
Nasjonalt senter for distriktsmedisin	3,5	3,4	0,16
Nasjonalt forskningssenter innan komplementær og alternativ medisin	19,7	18,3	1,40
Kap. 765 Psykisk helse, rus og vold
Nasjonalt kunnskapssenter om vald og traumatisk stress	28,0	28,3	-0,33
Regionsenter for barn og unge si psykiske helse Aust og Sør	15,7	14,6	1,14
Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i vest	12,8	13,2	-0,46
Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i Midt-Norge	21,8	22,1	-0,27
Nasjonalt senter for sjølvmordsforskning- og -førebygging	8,7	8,1	0,62
Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i nord	13,0	13,7	-0,69
Kap. 770 Tannhelsetjenester
Nordisk institutt for odontologiske materialar	22,6	22,5	0,17
Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter Vestland	17,5	16,5	1,03
Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter for Nord-Norge	10,0	12,3	-2,22
Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter Aust	16,2	18,5	-2,28
Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter Midt-Norge	22,7	19,4	3,27
Bivirkningsgruppa for odontologiske biomaterialar	1,0	0,7	0,33
Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter Rogaland	9,9	10,2	-0,31

Det er omtrent lik endring (positive og negative) på senternivå i 2024 samanlikna med 2023, det vil seie avstanden i prosentpoeng mellom senteret som gjekk mest opp og ned innanfor kvart kapittel. 

På kap. 762 og 783 Primærhelsetenester er spreiinga omtrent uendra frå i fjor (7,04 prosentpoeng mellom Allmennmedisinsk forskingseining i Tromsø og Allmennmedisinsk forskingseining i Bergen). På kap. 765 Psykisk helse, rus og vald er spreiinga litt mindre enn året før (1,83) prosentpoeng mellom Regionsenter for barn og unge si psykiske helse Helseregion Aust og Sør og Regionalt kunnskapssenter for barn og unge i nord), Også på kap. 770 Tannhelsetenester har spreiinga gått noko ned frå 2023 (5,55 prosentpoeng mellom Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter for Midt-Norge og Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter Aust). Desse relativt stabile og beskjedne forskjellane er positive fordi dei bidrar til meir føreseielegheit i sentra si finansiering frå år til år.

På kap. 762 og 783 Primærhelsetenester er den største endringa at Allmennmedisinsk forskingseining i Tromsø aukar sin del frå 9,6 til 13, prosent av finansieringspoenga. Årsaka til endringa er primært at senteret hadde få publikasjonar i 2021, som no er ute av det treårige gjennomsnittet, men stabilt høgt antal publikasjonar i årene 2022-2024. For Allmennmedisinsk forskingseining i Bergen har andelen av forskingspoenga gått ned frå 14,5 til 10,9 prosent, primært grunna fleire publikasjonar og meir ekstern finansiering i 2021 enn i 2024.

På kap. 765 Psykisk helse, rus og vald, er det svært små forskjellar for alle sentra mellom dei to tre-års-periodane.

På kap. 770 Tannhelsetenester, er forskjellane små for dei fleste sentra. Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter i Midt-Norge har ein liten økning, primært grunna fleire publikasjonar og fleire fullførte doktorgradar i dei siste to åra, samanlikna med tidlegare år. Tilsvarande har Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter i Nord-Norge og i Øst en liten nedgang. Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter i Nord-Norge hadde to fullførte doktorgrader i 2021, men ingen 2022-2024, mens Tannhelsetenesta sitt kompetansesenter i Øst hadde færre publikasjonspoeng i 2024 samanlikna med 2021, som no er ute av det treårige gjennomsnittet.

Samanlikna med 2023 går publiseringspoenga totalt opp 0,7 prosent i sentra, doktorgradspoenga går ned 17 prosent (men merk at dette baserer seg på små tal i utgangspunktet; frå 23 til 19 doktorgrader), og finansieringspoenga går opp med 17 prosent.